Piše: Gorana Isailović

Shinrin yoku ili Forest bathing (kupanje u šumskom vazduhu) je element tradicije zdravih životnih stilova građana Japana već stolećima. U Koreji se ova procedura naziva Sanlimyok; u Finskoj je praktikuju, ali nemaju tradicionalni naziv; u Irskoj se zove Boladh na Sioga ili kupanje u dahu šumske vile. Termin „Forest medicine” – „Šumska medicina”, uveden je u Japanu 2006. godine, naredne godine i u Engleskoj, a od 2009. godine na Medicinskom fakultetu Univerziteta Harvard održava se letnja škola šumske medicine.

„Shinrin yoku trip” (ili putovanje radi kupanja u šumskom vazduhu) koristi se u Japanu od 1981. godine i predstavlja standardnu zdravstveno-preventivnu proceduru, a prvi skup posvećen ovoj metodi održan je u Nagano perfekturi. Šume prekrivaju 67 odsto površine Japana, pa je ova metoda sa lakoćom dobila veliku popularnost. Od 1981. pa do danas kupanje u šumskom vazduhu postaje svetski trend.

Kupanje u šumskom vazduhu, kao osnovni program šumske medicine, pripada oblasti komplementarne medicine, aromaterapije i predstavlja preventivne i pomoćne terapijske metode izlaganja aromatičnim molekulima drveća šume „fitoncidima” koji imaju višestruko pozitivan uticaj na zdravlje ljudi i kvalitet života. Ljudi mogu da uživaju tokom boravka u šumi preko stimulacije svih pet čula: u mirisu šume, zelenoj boji biljaka, šumu vodopada i pevanju ptica, konzumaciji šumskih plodova i grljenju drveća.

Od 2004. do 2006. godine sproveden je veliki program Ministarstva za poljoprivredu i šumarstvo Japana, koji je pokazao značajne pozitivne efekte boravka u šumi na ljudsko zdravlje, primenom metoda zasnovanih na dokazima. Ustanovljeno je dejstvo na mentalno zdravlje i kontrolisanje stresa. Kupanje u šumskom vazduhu redukuje prefrontalnu aktivnost mozga, smanjuje krvni pritisak i daje efekat relaksacije. Povećava se aktivnost ćelija ubica i ekspresija antikancerskih proteina. Ovi efekti mogu potrajati i do 30 dana nakon boravka u šumi.

To je medicina koja proučava efekte boravka u šumi na ljudsko zdravlje. Šumska medicina, pored blagodeti za zdravlje koje nudi boravak u šumi, proučava i moguća neželjena dejstva šume na zdravlje i mogućnost da se rizici od ovih dejstava smanje na minimum. Godine 2007. stvoreno je Internacionalno udruženje za istraživanje efekata šume na zdravlje ljudi (IUFRO), a 2011. Internacionalna organizacija šumske medicine (INFOM), koji objedinjuju napore svetskih stručnjaka za maksimalno iskorišćavanje efekata boravka u šumi na zdravlje ljudi i kvalitetan život u holističkom smislu.

Kolevka programa šumske medicine nesumnjivo je Japan, a programi javnog zdravlja kroz korišćenje zdravstvenih efekata boravka u šumi, u velikoj meri su popularni i u Kini i Južnoj Koreji.

Među zemljama Evrope, šumska medicina postala je značajna karika u programima očuvanja javnog zdravlja u Nemačkoj, Austriji, Španiji, Portugaliji, Irskoj, Škotskoj, a posebno razvijeni programi šumske medicine i na njoj zasnovani programi šumskog wellness-a postoje u Finskoj, i skandinavskim zemljama. Za razliku od šuma Japana, koje su tamne i sa malo sunca, šume Balkana su najvećim delom svetle i sunčevi zraci kroz krošnje drveća padaju na tlo, na sličan način kao što sunčevi zraci prolaze kroz otvore na krovovima autentičih hamama i osvetljavaju hararet, centralno mesto programa koji se praktikuju u hamamu.

Kroz povezivanje sa ekspertima iz zemlje i regiona napravljen je, po ugledu na program „Letnje škole šumske medicine sa Univerziteta Harvard”, program edukacije terapeuta-vodiča za zdravstveno-turističke programe kroz šume Srbije i regiona. Oni koji nemaju hotele i autostrade sa pet zvezdica, i nemaju razvijenu industriju, imaju bar jednu komparativnu prednost – prirodne lepote i šume sa 5 zvezdica. Kad se jednom te zvezdice izgube, teško ih je, ili čak nemoguće, vratiti.